Σφακιά : Φαράγγι Σαμαριάς

Αφετηρία	Οροπέδιο Ομαλού, Τοποθεσία Ξυλόσκαλο	38 χλμ. από τα Χανιά, Υψόμετρο 1.250 μ.
Κατάληξη	Παραλία Αγίας Ρουμέλης	Παραλιακός οικισμός 56 χλμ. από τα Χανιά, Υψόμετρο 0 μ.
Διάρκεια Διαδρομής	6:00 – 7:00 ώρες
Τύπος Διαδρομής	Μονοπάτι μέσα σε φαράγγι
Σήμανση	Πολύ καλή	Το μονοπάτι είναι ξεκάθαρο, καθώς ακολουθεί την κοίτη
Νερό	Σε διάφορα σημεία της διαδρομής
Δυσκολία		Διαδρομή χωρίς τεχνικές δυσκολίες αλλά με μεγάλο μήκος και πολύ ζέστη.

Η είσοδος του φαραγγιού στο Ξυλόσκαλο. Πίσω η εντυπωσιακή κορυφή του Γκίγκιλου

Το Φαράγγι της Σαμαριάς, ο Φάραγγας όπως τον αποκαλούν οι ντόπιοι, είναι το διασημότερο πεζοπορικό φαράγγι της Ευρώπης. Αποτελεί τμήμα του Ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4. Χιλιάδες τουρίστες το κατεβαίνουν με τα πόδια το καλοκαίρι. Για πολλούς, αυτός είναι και ο κύριος σκοπός της επίσκεψής τους στην Κρήτη. Το μήκος του αγγίζει τα 15 χλμ. και η κατάβαση του διαρκεί περίπου 6 – 7 ώρες, ανάλογα με το ρυθμό μας, από τον Ομαλό ως την Αγία Ρουμέλη. Το φαράγγι δημιουργήθηκε από το ποτάμι που ρέει ανάμεσα στον κύριο όγκο των Λευκών Ορέων και το όρος Βολακιάς.

Πληροφορίες : Το φαράγγι ξεκινά από την τοποθεσία Ξυλόσκαλο, σε υψόμετρο 1.250 μ. στον Ομαλό και τελειώνει στις ακτές του Λιβυκού Πελάγους, στην Αγία Ρούμελη. Η πορεία από το Ξυλόσκαλο ως το φυλάκιο, στο παλιό χωριό της Αγίας Ρουμέλης, είναι 13 χλμ. Από εκεί απομένει να περπατήσουμε ακόμα 1,5 χλμ. για να φτάσουμε στην παραλία της Αγίας Ρουμέλης, αθροίζοντας το συνολικό μήκος της διαδρομής στα 14.5 χλμ. Για την είσοδο στο φαράγγι απαιτείται εισιτήριο το οποίο μπορούμε να προμηθευτούμε στην είσοδο, ενώ υπάρχει πρόβλεψη και για ομαδικό εισιτήριο. Το εισιτήριο θα χρειαστεί να το δείξουμε στο φυλάκιο στην έξοδο του φαραγγιού. Πόσιμο νερό υπάρχει σε βρύσες, σχεδόν σε όλη τη διαδρομή.

Στο Ξυλόσκαλο θα φτάσουμε με λεωφορείο από τα Χανιά. Η συγκοινωνία είναι τακτικότατη, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες. Καλό είναι να πάρουμε το πρώτο πρωινό λεωφορείο από τα Χανιά, ώστε να ξεκινήσουμε την πορεία μας όσο γίνεται πιο νωρίς, καθώς η ζέστη της Νότιας Κρήτης μερικές φορές δεν αντέχεται, αλλά και για να έχουμε το χρόνο να απολαύσουμε τη διαδρομή.

Το μονοπάτι είναι δασωμένο με κυπαρίσσια και πεύκα, φαρδύ και ευδιάκριτο. Στην αρχή κατεβαίνει απότομα, μέχρι να φτάσει στην κοίτη του φαραγγιού. Η κατάβαση διαρκεί περίπου 1 ώρα και το κατηφορικό μονοπάτι μπορεί να καταπονήσει τα πόδια μας. Ένα ζευγάρι μπατόν σίγουρα θα μας φανούν χρήσιμα. Φτάνοντας στη κοίτη, συναντάμε το ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου, το οποίο είναι ένα ωραίο σημείο για την πρώτη στάση.

Το μονοπάτι στο Ξυλόσκαλο – Πηγή στη διαρομή – Ο Άγιος Νικόλαος

Από το σημείο αυτό κει μετά, το φαρδύ μονοπάτι  κατηφορίζει ομαλά, προσπερνώντας τις απόκρημνες πλαγιές της Ψηλώστρας, που είναι το τελευταίο καταφύγιο του Κρητικού Αίγαγρου, του φημισμένου κρι – κρι. Εάν είμαστε τυχεροί και δεν υπάρχει μεγάλη κίνηση μπορεί και να συναντήσουμε κάποιο μικρό κοπάδι.

Πλησιάζοντας στο μέσον του φαραγγιού, συναντάμε τον εγκαταλελειμμένο οικισμό της Σαμαριάς, τον οποίο οι κάτοικοί του εγκατέλειψαν, όταν στα μέσα της δεκαετίας του 60 δημιουργήθηκε ο Εθνικός Δρυμός . Το εγκαταλελειμμένο χωριό έχει μία μυστηριακή γοητεία και αποτελεί “κλασσικό” σημείο ανάπαυσης και ανασυγκρότησης. Συνεχίζουμε την πορεία μας και περνάμε πάνω από την ξύλινη γέφυρα που μας φέρνει και πάλι στο μονοπάτι δίπλα στο ρέμα.

Περπάτημα στην κοίτη του Φαραγγιού – Κρητικός αίγαγρος (κρι – κρι) – Ο εγκαταλελειμένος οικισμός της Σαμαριάς στο μέσον του φαραγγιού

Μιάμιση ώρα αργότερα, συναντάμε το πιο εντυπωσιακό σημείο του φαραγγιού, τις περίφημες Σιδερόπορτες. Στο σημείο αυτό, τα τοιχώματα του φαραγγιού πλησιάζουν πολύ κοντά μεταξύ τους, σχηματίζοντας μία στενή πύλη, οι πλευρές της οποίας ορθώνονται στα 300 μ. ύψος. Από το σημείο αυτό και μετά, το τοπίο αλλάζει καθώς το φαράγγι γίνεται πλατύτερο, πλησιάζοντας προς τη θάλασσα. Περπατώντας ακόμα 3 χλμ., φτάνουμε στην έξοδο του φαραγγιού και από εκεί στην έξοχη παραλία της Αγίας Ρουμέλης.

Η ξύλινη γέφυρα της Σαμαριάς – Οι Σιδερόπορτες – Η έξοδος του φαραγγιού στην Αγ. Ρουμέλη

Από εδώ έχουμε δύο εναλλακτικές. Μπορούμε να διανυκτερεύσουμε στην Αγία Ρουμέλη και την επόμενη μέρα να περπατήσουμε το νοτιότερο μονοπάτι της Ελλάδας, το Ε4  από την Αγία Ρουμέλη ως τη Χώρα Σφακίων, ή να πάρουμε το καράβι που μετά από περίπου 1 ώρα θα μας φέρει στη Χώρα Σφακίων.

Η Αγία Ρουμέλη με την εκπληκτική παραλία της. Δεξιά της η έξοδος του φαραγγιού. Αριστερά στο βάθος οι κορυφές Γκίγκιλος & Βολακιάς

Εξοπλισμός: Ορειβατικά μποτάκια, καπέλο, αντηλιακό και νερό είναι απολύτως απαραίτητα. Ο ήλιος δεν αστειεύεται το καλοκαίρι στη Νότια Κρήτη.

Επισήμανση : Για χάρτες της περιοχής απευθύνεστε μόνο στα εξειδικευμένα καταστήματα και ενημερωθείτε για τις τοπικές συνθήκες από τους Προσκόπους της Δυτικής Κρήτης, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ορειβατικούς συλλόγους κλπ.