Βάλια Κάλντα : Τεχνητή Λίμνη Αώου – Καταφύγιο Μαυροβουνίου – Κορυφή Φλέγγα – Λίμνες Φλέγγας – Αρκουδόρεμα – Βοβούσα (διάσχιση)

Ο Εθνικός Δρυμός Πίνδου, γνωστός και ως Βάλια Κάλντα (που σημαίνει Ζεστή Κοιλάδα στα βλάχικα) βρίσκεται σε ιδιαίτερα δυσπρόσιτη περιοχή της οροσειράς της Πίνδου στα όρια μεταξύ των νομών Γρεβενών και Ιωαννίνων. Η συνολική του έκταση φτάνει τα 68.990 στρέμματα. Ο δρυμός περιλαμβάνει την κοιλάδα της Βάλια Κάλντα και του Αρκουδορέματος καθώς και τα βουνά Λύγκος και Μαυροβούνι. Χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα από την ποικιλία μορφολογικών αντιθέσεων με απότομους γκρεμούς και ορμητικούς χειμάρρους, καθώς και πυκνά δάση.

Δεν υπάρχουν οικισμοί εντός των ορίων της προστατευόμενης περιοχής. Περιφερειακά του Δρυμού βρίσκονται τα χωριά Βοβούσα, Περιβόλι, Κρανιά Γρεβενών και Μηλιά Ιωαννίνων. Αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους και παρθένους δρυμούς. Είναι από τους τελευταίους βιότοπους της καφετιάς αρκούδας, του αγριόγατου και του αγριόγιδου καθώς και χώρος όπου καταφεύγουν να ξεχειμωνιάσουν τα πιο σημαντικά είδη της ελληνικής πανίδας. Άλλα σπάνια θηλαστικά που ζουν εκεί είναι η βίδρα και το ζαρκάδι. Στα ποτάμια της κοιλάδας συναντάμε δυο σπάνια είδη πέστροφας (Trutta fario και Salvelinus fontinalis). Επιπλέον, υπάρχουν πολλά είδη ερπετών όπως οχιές, σαύρες, σαλαμάνδρες, αστρίτες. Επτά από αυτά τα είδη προστατεύονται σε ολόκληρο τον κόσμο. Εξίσου πλούσια είναι και η χλωρίδα της περιοχής. Ο δρυμός καλύπτεται από εκτεταμένα δάση κωνοφόρων και οξιάς και πάρα πολλά είδη ενδημικών φυτών των Βαλκανίων και της Ελλάδας (ανάμεσά τους το ενδημικό φυτό της περιοχής Centaurea vlachorum – Κενταύρεια η βλαχόρειος, που ονομάστηκε έτσι προς τιμήν των Βλάχων που κατοικούν στα γειτονικά χωριά).

Γενικές Πληροφορίες : Η διαδρομή που παρουσιάζεται εδώ αποτελεί μία μεγάλη διάσχιση στον άξονα ΝΑ-Δ του Δρυμού από το Μαυροβούνι έως τη Βοβούσα. Η διάσχιση απαιτεί τουλάχιστον δύο ημέρες, με ενδιάμεση διανυκτέρευση, που εδώ προτείνεται να γίνει στις Φλέγγες, τις χαρακτηριστικές αλπικές λίμνες στη μέση περίπου της διαδρομής. Η πορεία που θα ακολουθήσουμε είναι πολύ καλά σημασμένη με τα σημάδια του Epirus Trail διευκολύνοντας την κίνηση. Σε κάθε περίπτωση η διαδρομή θέλει καλό σχεδιασμό και προετοιμασία.

Ημέρα 1η : Τεχνητή Λίμνη Αώου – Καταφύγιο Μαυροβουνίου – Κορυφή Φλέγγα – Λίμνες Φλέγγας

Αφετηρία	Περιφερειακός δρόμος πηγών Αώου	9 χλμ. από το Μέτσοβο, Υψόμετρο 1.370 μ.
Κατάληξη	Λίμνες Φλέγγας	Αλπικές λίμνες κάτω από την κορυφή Φλέγγα. Υψομετρο 1.947 μ.
Διάρκεια Διαδρομής	4:00 – 4:30 ώρες	Xρόνος πορείας χωρίς τις στάσεις
Τύπος Διαδρομής	Δασικός Δρόμος, Μονοπάτι
Σήμανση	Πολύ Καλή	Σημάδια μονοπατιού Epirus Trail
Νερό	Ναι	Στο Πάντε λα Λάκλου, στις Φλέγγες
Δυσκολία		Διαδρομή με μεγάλο μήκος χωρίς τεχνικές δυσκολίες

Για να φτάσουμε στην αρχή της πορείας μας πρέπει να βρούμε τρόπο να μετακινηθούμε προς τον βορεινό παραλίμνιο δρόμο της τεχνητής λίμνης του Αώου. Το σημείο βρίσκεται 9 χλμ. από το Μέτσοβο αμέσως μετά τη δεύτερη στροφή, μετά τη διασταύρωση με το δρόμο Μετσόβου – Μηλιάς. Στην αρχή το μονοπάτι κινείται πάνω σε αγροτικό δρόμο αλλά σύντομα ξεκινά, με ήπιες κλίσεις, να ανεβαίνει τη ράχη μέχρι να ξανασυναντήσει τον χωματόδρομο, τον οποίο και ακολουθούμε, μέχρι το καταφύγιο του Ε.Ο.Σ. Ιωαννίνων στο Μαυροβούνι. Το καταφύγιο δεν λειτουργεί. Ο δρόμος συνεχίζει για 600 μ. ακόμα και φτάνει σε πηγή στη θέση Πάντε λα Λάκλου. Από εδώ ακολουθούμε το καλοσημασμένο μονοπάτι ( Epirus Trail & Ultra Ursa Trail ) βαδίζοντας στον εκτεταμένο αυχένα ανάμεσα στη Φλέγγα και τα Τρία Σύνορα. Η διαδρομή έχει πανοραμική θέα τόσο προς τη λίμνη του Αώου όσο και προς την οροσειρά του Αυγού πέρα από το Αρκουδόρεμα. Τα αλπικά λιβάδια είναι διάσπαρτα με κεραυνοβολημένους κορμούς ρόμπολων που σχηματίζουν εντυπωσιακά φυσικά γλυπτά.

Συνεχίζουμε την πορεία μας με τον ίδιο ρυθμό και σε λίγο αντικρύζουμε εμπρός μας την κορυφή Φλέγγα την οποία προσεγγίζουμε, έπειτα από ομαλή ανάβαση, από τη ΝΑ πλευρά της. Η θέα από την κορυφή είναι εντυπωσιακή, δίνοντάς μα την ευκαιρία να δούμε όλο το Δρυμό με τον πυρήνα του, στα ΒΑ, κάτω από τη Πυροστιά έως και τον αυχένα του Μετσόβου. Από κάτω μας βρίσκονται οι περίφημες Φλέγγες οι δύο αλπικές λίμνες της Βάλιας Κάλντας. Ακολουθώντας τα σημάδια του μονοπατιού Ε6 κατηφορίζουμε προς την κάτω λίμνη όπου συναντάμε πηγή για να αναπληρώσουμε το απόθεμά μας. Ο χώρος δίπλα στην κάτω λίμνη είναι ιδανικός για διανυκτέρευση.

Επσήμανση : Από την κορυφή Φλέγγα, τα δύο μονοπάτια, το Ε6 & το Epirus Trail δεν συνεχίζουν μαζί. Αν συνεχίσουμε το Epirus Trail θα περάσουμε στο πλάι των λιμνών. Αν θέλουμε να καταλήξουμε στις λίμνες ακολουθούμε τη σήμανση Ε6 ή κατεβαίνουμε με προφανή τρόπο την πλαγιά με στόχο τις δύο λίμνες

Πληροφορίες : Οι δύο δίδυμες λίμνες της Φλέγγας, που στη βλάχικη ντοπιολαλιά ονομάζονται «Λάκλου Μάρε» και «Λάκλου Νιίκου», βρίσκονται σε υψόμετρο 1.960 και 1.940 μέτρων, σε μικρή απόσταση μεταξύ τους (100 μέτρα), στα υποαλπικά υψίπεδα του Μαυροβουνίου. Η Πάνω Φλέγγα έχει μέγεθος 5,6 στρέμματα και η Κάτω Φλέγγα 3,5 στρέμματα. Τα νερά των πηγών και του λιώσιμου του χιονιού μαζεύονται στην πρώτη (Πάνω Φλέγγα) και με ένα μικρό ποταμάκι τροφοδοτούν την δεύτερη (Κάτω Φλέγγα), η οποία όταν υπερχειλίσει στέλνει τα νερά στο Αρκουδόρεμα της Βάλια Κάλντα. Στις δύο λιμνες ζούνε μεγάλοι πληθυσμοί από αλπικούς τρίτωνες. Η ερπετοπανίδα συμπληρώνεται με είδη, όπως σαλαμάνδρες, κιτρινομπομπίνες, φρύνοι, γραικοβάτραχοι, πηδοβάτραχοι, τοιχογουστέρες, στεφανοφόροι, σαΐτες, οχιές και σπάνιες νανόχεντρες.

Ημέρα 2η : Λίμνες Φλέγγας – Αρκουδόρεμα – Καταφύγιο Βοβούσας – [Βοβούσα]

Αφετηρία	Λίμνες Φλέγγας	Αλπικές λίμνες κάτω από την κορυφή Φλέγγα. Υψομετρο 1.947 μ.
Κατάληξη	Καταφύγιο Βοβούσας	3 χλμ. από την Βοβούσα, Υψόμετρο 1.050 μ.
Διάρκεια Διαδρομής	6:30 – 7:00 ώρες	Για Καταφύγιο Βοβούσας + 1 ώρα για Βοβούσα. Xρόνος πορείας χωρίς τις στάσεις
Τύπος Διαδρομής	Μονοπάτι
Σήμανση	Εξαιρετική	Σημάδια μονοπατιού, στύλοι σήμανσης, πινακίδες
Νερό	Ναι	Τρείς πηγές στην κατάβαση προς Αρκουδόρεμα, στο Καταφύγιο (ή την Βοβούσα)
Δυσκολία		Διαδρομή με μεγάλο μήκος και τέσσερις διασχίσεις του Αρκουδορέματος

Από τις Φλέγγες ακολουθούμε το μονοπάτι Ε6 με Δυτική κατεύθυνση και προσεγγίζουμε το περίκελιστο οροπέδιο στη θέση Νάνες. Σε κάποιο σημείο τα δύο μονοπάτια ξανασυναντώνται και αρχίζουμε να κατηφορίζουμε την πλαγιά μέσα σε καταπληκτικό δάσος με οξιές και πυκνή βλάστηση. Στη διαδρομή μας θα συναντήσουμε πηγές για ανεφοδιασμό σε νερό. Μετά από 2:30 θα φτάσουμε στο αρκουδόρεμα όπου και η διασταύρωση με πινακίδα και σήμανση του μονοπατιού που μας υποδεικνύουν τη συνέχεια της πορείς μας.

Από εδώ ακολουθούμε το μονοπάτι και σύντομα θα χρειαστεί να περάσουμε δύο φορές την κοίτη του Αρκουδορέματος. Εδώ χρειάζεται προσοχή. Το καλοκαίρι, συνήθως, τα νερά του Αρκουδορέματος είναι χαμηλά και η διασχίσεις μπορούν να γίνουν πατώντας στις πέτρες και τα βράχια της κοίτης. Υπάρχει περίπτωση να χρειαστεί να βγάλουμε τα παπούτσια μας για να περάσουμε απέναντι και σε αυτή την περίπτωση είναι απαραίτητο να σκουπίσουμε πολύ καλά τα πόδια μας  πριν ξαναφορέσουμε τις μπότες μας.

Μετά τις διαδοχικές διασχίσει κινούμαστε πλέον στο μονοπάτι έχοντας το Αρκουδόρεμα δεξιά μας. Το μονοπάτι κινείται μέσα σε πυκνό δάσος με ομαλές διακυμάνσεις και εξαιρετική σήμανση. Προσπερνάμε χαρακτηριστική βάθρα (ωραίο σημείο για μπάνιο) και μικρά ρυάκια που κατεβαίνουν από την πλαγιά αριστερά μας. Έχοντας διανύσει περίπου δύο ώρες περπατήματος θα χρειαστεί να ξαναπεράσουμε το Αρκουδόρεμα και η κίνησή μας συνεχίζεται στο μονοπάτι στη Βόρεια πλευρά του ποταμού. Μία περίπου ώρα αργότερα φτάνουμε στη θέση Σμιξώματα στο σημείο που το Αρκουδόρεμα συναντιέται με τον Αώο. Εδώ έχουμε δύο επιλογές. Αν συνεχίσουμε τη χάραξη του μονοπατιού Ε6, μετά από 1:30′ -1:45′ ώρες θα καταλήξουμε στη Βοβούσα, το όμορφο χωριό που είναι χτισμένο πάνω στον Αώο. Η διαδρομή περνάει από μεγάλη σάρα η οποία θέλει ιδιαίτερη προσοχή για να περαστεί. Επίσης το μονοπάτι δεν πολυπερπατιέται και δεν είναι στην καλύτερη κατάσταση.

Η δεύτερη επιλογή είναι να διασχίσουμε και πάλι το Αρκουδόρεμα και να περάσουμε στην απέναντι πλευρά. Για τη διάσχση του Αρκουδορέματος ισχύει ότι είπαμε και πιο πάνω. Αυτή είναι και η “κλασσική” επιλογή με κατάληξη το ορειβατικό Καταφύγιο της Βοβούσας. Η πορεία συνεχίζεται σε χωματόδρομο και άσφαλτο και μετά από 3 άνετα χιλόμετρα θα μας φτάσουμε στο Καταφύγιο όπου υπάρχει νερό και μπορούμε να διανυκτερεύσουμε.

Επισήμανση : Για χάρτες της περιοχής απευθύνεστε μόνο στα εξειδικευμένα καταστήματα και ενημερωθείτε για τις τοπικές συνθήκες από τους Προσκόπους της Βορειοδυτικής Ελλάδας  τους υπεύθυνους των καταφυγίων, τους ορειβατικούς συλλόγους κλπ.