Η διαδρομή Επτάλοφος (Άνω Αγόριανη) – Δελφοί αποτελεί μία από τις κλασσικές διασχίσεις των ελληνικών βουνών, αποτελώντας συνάμα και ένα από τα ωραιότερα τμήματα του ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4. Κάποια κομάτια της ταυτίζονται με αρχαία μονοπάτια του Παρνασσού. Είναι μία μακρυά διαδρομή, χωρίς τεχνικές δυσκολίες, η οποία κινείται στις δυτικές υπώρειες του Παρνασσού και καταλήγει σε έναν από τους σπουδαιότερους αρχαιολογικούς τόπους της πατρίδας μας, τους μυθικούς Δελφούς. Το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής είναι μέσα στα όρια του Εθνικού Δρυμού Παρνασσού.
Η διαδρομή ξεκινά από τον Επτάλοφο (Άνω Αγόριανη), που είναι ένα από τα ωραιότερα ορεινά χωριά της Ελλάδας. Στην αρχή κινούμαστε πάνω σε ασφαλτοστρωμένο δρόμο, με νότια κατεύθυνση, μέχρι να συναντήσουμε την αρχή του ανηφορικού μονοπατιού, το οποίο ελίσσεται με ήπιες κλίσεις μέσα στο ελατόδασος που περιβάλλει το χωριό. Μετά από περίπου 2 χλμ,. συναντάμε στα δεξιά μας το ξωκλήσι της Αγίας Τριάδας. Εδώ υπάρχει νερό από τις ομώνυμες πηγές.
Πληροφορίες : Η Αγόριανη είναι χτισμένη πάνω σε επτά λόφους εξ’ ού και η ονομασία Επτάλοφος. Ειναι ένα χωριό που προσελκύει τους τουρίστες κάθε εποχή του χρόνου, αλλά ειδικά το φθινόπωρο και το χειμώνα, η εγγύτητα του με το Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού την κάνει περιζήτητη. Η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι ο τουρισμός.
Μετά το λιβάδι της Αγίας Τριάδας, η πορεία μας συνεχίζεται ανηφορικά μέσα από ένα συνδυασμό μονοπατιού και χωματόδρομων και αφού περάσει τον ορεινό οικισμό του Ζαμπιού φτάνει σε χαρακτηριστική διασταύρωση χωματόδρομων, πριν κινηθεί ελαφρά κατηφορικά προς το λιβάδι της Κολοκυθόγουρνας, μίας χαρακτηριστικής δολίνης που συγκεντρώνει λίγα νερά την άνοιξη. Λίγο πιο κάτω, συναντάμε και την πηγή της Κολοκυθόβρυσης, που τροφοδοτεί μικρή δεξαμενή. Το όμορφο αυτό σημείο προσφέρεται για μικρή ανάπαυλα και ανεφοδιασμό σε νερό.
Μετά την Κολοκυθόβρυση, το μονοπάτι συνεχίζει ανηφορικά μέσα στο ελατόδασος, περνώντας από συστάδες δέντρων και όμορφα λιβάδια και φτάνει στη Μεγάλη Βρύση, το αντλιοστάσιο της οποίας τροφοδοτεί τους Δελφούς. Ακολουθώντας τον άξονα του παλιού υδραγωγού, καταλήγουμε στο χαρακτηριστικό οροπέδιο Καλάνια, στο μέσο περίπου της διαδρομής. Εδώ υπάρχει ένα ιδιότυπος ορεινός οικισμός με εξοχικές κατοικίες, παρόλο που η περιοχή βρίσκεται στα όρια του Εθνικού Δρυμού και είναι χαρακτηρισμένος βιότοπος του αγριογούρουνου (Sus Scrofa).
Εδώ είναι και το μεγαλύτερο υψόμετρο του μονοπατιού (1.300 μ.), καθώς μετά τα Καλάνια, η διαδρομή μέχρι τους Δελφούς είναι κυρίως κατηφορική. Το οροπέδιο προσφέρεται για διανυκτέρευση.
Πληροφορίες : Στο σπήλαιο Κωρύκειον Άντρον, σε υψόμετρο 1.360 μ., έχουν εντοπιστεί ίχνη λατρείας που ανάγονται στη Νεολιθική Περίοδο, ενώ ο μύθος θέλει το σπήλαιο να ήταν αφιερωμένο στον Πάνα και στις Κωρύκειες Νύμφες.
Από τα Καλάνια, θα κινηθούμε και πάλι νότια, ακολουθώντας ή κινούμενοι παράλληλα με τον πλατύ χωματόδρομο που οδηγεί στο χωριό Παλαιοπαναγιά. Το μονοπάτι κινείται μέσα στα έλατα, τα οποία σταδιακά αραιώνουν. Από το σημείο που θα συναντήσουμε την πινακίδα με τα όρια του Εθνικού Δρυμού Παρνασσού, συνεχίζουμε για περίπου 1 χλμ., εγκαταλείπουμε οριστικά τον χωματόδρομο και αρχίζουμε να κινούμαστε σε πεδίο με χαμηλή βλάστηση, κατηφορίζοντας προς το οροπέδιο στο Κρόκι, το άλλοτε πολύβουο βοσκοτόπι του Παρνασσού. Εδώ μπορούμε να εφοδιαστούμε με νερό από την χαρακτηριστική πετρόχτιστη, πηγή.
Από το Κρόκι, κινούμαστε μέσα σε ρηχό ρέμα και μετά από ένα ήπιο ανέβασμα, μπαίνουμε στο αρχαίο καλντερίμι των Δελφών. Το καλντερίμι κινείται με συνεχείς ελιγμούς στην χαρακτηριστική πλαγιά πάνω από τους Δελφούς, προσφέροντας εντυπωσιακή θέα του δελφικού τοπίου, με τους ελαιώνες, ττον αρχαιλογικό χώρο, αλλά και πιο χαμηλά τον κόλπο της Ιτέας και τη θάλασσα. Περνάμε πάνω από το αρχαίο στάδιο των Δελφών και η πορεία συνεχίζει να είναι κατηφορική, σε χωμάτινο δρόμο αυτή τη φορά. Αφήνονττας δίπλα μας τον χώρο στάθμευσης του αρχαιολογικού χώρου, συνεχίζουμε σε ασφαλτοστρωμένο δρόμο, περνάμε το Μουσείο Άγγελου και Εύας Σικελιανού και σιγά σιγά προσεγγίζουμε το κέντρο του σύγχρονου οικισμού. Το τέλος του μονοπατιού θα μας φέρει στον πολυσύχναστο εμπορικό δρόμο των Δελφών.
Πληροφορίες : Μεγάλης ιστορικής και μυθολογικής σημασίας είναι τόσο το βουνό του Παρνασσού, όσο και η περιοχή των Δελφών. Το κομμάτι της διαδρομής Κρόκι – Αρχαίο Στάδιο Δελφών ονομάζεται Σκάλα και είναι ένα αρχαίο λαξευτό μονοπάτι, το οποίο περιγράφει και ο Παυσανίας.
Οι Δελφοί
Η σημερινή κωμόπολη των Δελφών είναι χτισμένη σχεδόν δίπλα στον διάσημο αρχαιολογικό χώρο και δέχεται εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Εκτός από το Μουσείο και τον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών, θα έχουμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε το Μουσείο Δελφικών Εορτών του Άγγελου Σικελιανού και το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο των Δελφών και να θαυμάσουμε κάποια από τις εκθέσεις ζωγραφικής και γλυπτικής που φιλοξενούνται στον εν λόγω χώρο.
Πληροφορίες : Οι Δελφοί, ο περίφημος “ομφαλός της Γης” κατά την αρχαιότητα, υπήρξε ένα σημείο πνευματικής συνάντησης των Ελλήνων, σπουδαίο θρησκευτικό κέντρο με πολλά ιερά και το σημαντικότερο πανελλήνιο Μαντείο της αρχαίας Ελλάδας. Στο Μαντείο των Δελφών, η Πυθία μετέφερε τους χρησμούς του Απόλλωνα στους επισκέπτες – προσκυνητές, που κατέφθαναν από ελληνικές περιοχές αλλά και από ξένες χώρες.
Η διαδρομή είναι μεγάλη σε μήκος (17 χλμ.) και καλό είναι να γίνει σε δύο μέρες με ενδιάμεση διανυκτέρευση. Προτείνεται να την πραγματοποιήσουμε προς το τέλος του χειμώνα ή νωρίς την άνοιξη, με βασικές προυποθέσεις τον πολύ καλό εξοπλισμό χειμερινού βουνού, χειμερινά αντίσκηνα και καλές συνθήκες χιονιού.
Επισήμανση : Για χάρτες της περιοχής απευθύνεστε μόνο στα εξειδικευμένα καταστήματα. Σε κάθε περίπτωση ενημερωθείτε για τον τόπο και τις συνθήκες από τους Προσκόπους της Στερεάς Ελλάδας & Εύβοιας, τους τοπικούς Ορειβατικούς Συλλόγους, τα καταφύγια, την Τοπική Αυτοδιοίκηση κλπ.