Τζουμέρκα : Καταρράκτης – Καταφύγιο – Κορυφή Καταφίδι

Αφετηρία	Καταρράκτης	Χωριό 63 χλμ. από την Άρτα και 65 χλμ. από τα Ιωάννινα. Υψόμετρο 800 μ.
Κατάληξη	Κορυφή Καταφίδι	Υψόμετρο 2.393 μ.
Διάρκεια Διαδρομής	6:30 – 7:00 ώρες	Καθαρός χρόνος πορείας, χωρίς τις στάσεις
Τύπος Διαδρομής	Μονοπάτι, δασικοί δρόμοι
Σήμανση	Ελλιπής / Πρόχειρη
Νερό	Στο Ορειβατικό Καταφύγιο Καταρράκτη
Δυσκολία		Μεγάλη διαδρομή, προτείνεται ενδιάμεσα διανυκτέρευση στο καταφύγιο

Τα Τζουμέρκα είναι ένα βουνό για δυνατά πόδια. Οι διαδρομές τους δεν είναι περίπατοι, αλλά η ομορφιά των τοπίων τους είναι άφθαστη. Αποκομμένα από τον κόσμο και τις συχνές επισκέψεις και περικυκλωμένα από τις πανύψηλες και απότομες κορφές της Νότιας Πίνδου, είναι ένας τόπος που μας προκαλεί να τον περπατήσουμε και να τον γνωρίσουμε.

Πληροφορίες : Τα Αθαμανικά Όρη ή Τζουμέρκα είναι μια από τις μεγαλύτερες οροσειρές που στολίζουν τη δυτική Ελλάδα. Ονομάστηκαν Τζουμέρκα, από την βλάχικης προέλευσης λέξη «τζουμ», που σημαίνει απότομη κορυφή. Η ονομασία Αθαμανικά Όρη οφείλεται στον βασιλιά του Ορχομενού Αθάμα, ο οποίος κατέφυγε στα ορεινά αυτά εδάφη κυνηγημένος από τους υπηκόους του.

Ο Καταρράκτης και στο βάθος οι κορυφές – Οι δίδυμοι καταρράκτες – Το τουριστικό περίπτερο στους καταρράκτες

Η διαδρομή που περιγράφουμε πιο κάτω ξεκινά από το όμορφο χωριό Καταρράκτης του Νομού Άρτας και καταλήγει στην κορυφή Καταφίδι (2.393 μ.). Ο Καταρράκτης βρίσκεται στις δυτικές απολήξεις των Τζουμέρκων. Αγκαλιάζεται από επιβλητικούς ορεινούς όγκους και βρίσκεται μέσα σε ένα κατάφυτο τοπίο, με τρεχούμενα νερά, βρύσες, πλατάνια και έλατα. Το χωριό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 800 μ., απέχει από την Άρτα 63 χλμ. και από τα Ιωάννινα 65 χλμ. Πριν το 1765 ο Καταρράκτης  ήταν γνωστός ως Σχωρέτσιανα. Τη σημερινή  του ονομασία την πήρε από τους παρακείμενους δύο καταρράκτες ύψους 35 μ., οι οποίοι βρίσκονται σε απόσταση 4 χλμ. από το χωριό, σε υψόμετρο 1.250 μ., στην περιοχή Σιώποτο.

Ανεβαίνοντας για τον Προφήτη Ηλία – Το εκκλησάκι – Παλιό κανάλι νερού στη ράχη κοντά στο Αλώνι

Καταρράκτης – Καταφύγιο

Ξεκινάμε από τα ψηλά του χωριού και παίρνουμε το δρόμο για το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Ο δρόμος περνάει το ρέμα, βγαίνει σε μεγαλύτερο δρόμο και αμέσως αριστερά αρχίζει το μονοπάτι που ανεβαίνει με ανατολική – νοτιοανατολική κατεύθυνση. Η σήμανση είναι αραιή. Συναντάμε το δασικό δρόμο, περνάμε απέναντι ανεβαίνουμε τη ράχη και σε 800 μ. βρίσκουμε το μονοπάτι που έρχεται από τη Φανερωμένη. Συνεχίζουμε το ανέβασμα μέχρι το εκκλησάκι του προφήτη Ηλία στα 1.160 μ. Εδώ φτάνει και δασικός δρομος από Φανερωμένη – Λιβάδια.

Από εδώ και πάνω, η βλάστηση λιγοστεύει και το τοπίο γίνεται υποαλπικό. Οι δασικοί δρόμοι που ανοίχθηκαν τα τελευταία χρόνια έχουν καταστρέψει σε αρκετά σημεία τα παλιά μονοπάτια. Συνεχίζουμε με την ίδια κλίση πάνω στη ράχη, έχοντας στα αριστερά μας το ρέμα. Φτάνουμε στη θέση Αλώνι στα 1.400 μ. και αμέσως μετά , το μονοπάτι ανεβαίνει απότομα δίπλα στο ρέμα. Μετά από ένα δύσκολο πέρασμα, βγαίνουμε στο δασικό δρόμο που έρχεται ως εδώ από το Αλώνι, παρακάμπτοντας το απότομο ανέβασμα με μία πολύ μεγάλη στροφή. Ο δρόμος ανηφορίζει και μας οδηγεί στο καταφύγιο.

Εναλλακτικά, για να φτάσουμε από τον Καταρράκτη στο καταφύγιο, υπάρχει επίσης μονοπάτι το οποίο ξεκινά ψηλότερα, στο δρόμο για τους καταρράκτες, λίγο πριν το τουριστικό περίπτερο, αρκεί φυσικά να βρούμε τρόπο να φτάσουμε ως εκεί. Αυτή η διαδρομή αρχίζει από τα 1.200 μ. και είναι μέτριας δυσκολίας. Το μονοπάτι κινείται νοτιοδυτικά με αραιή σήμανση, αρχικά ανοδικά και στη συνέχεια τραβερσάροντας φτάνει στο καταφύγιο.

Το καταφύγιο και πίσω ο δασικός δρόμος που οδηγεί κάτω από τις κορυφές – Το Καταφίδι από τη στάνη – Στα 1.900 μ.

Το Ορειβατικό Καταφύγιο του Καταρράκτη είναι κτισμένο σε υψόμετρο 1.660 μ. και φαντάζει σαν αετοφωλιά στην άκρη ενός φυσικού πλατώματος κάτω από την απόκρημνη θέση Σχισμένο Λιθάρι. Αποτελεί πρόσβαση για τις ψηλές κορυφές των Τζουμέρκων. Έχοντας περπατήσει περίπου 3:30 ώρες από τον Καταρράκτη μέχρι εδώ, μπορούμε να απολαύσουμε τη θέα και να διανυκτερεύσουμε, ανακτώντας δυνάμεις για τη συνέχεια.

Πληροφορίες : Το Ορειβατικό Καταφύγιο Καταρράκτη «Μπάμπης Τσουπράς» (katarraktismountainrefuge.com) κατασκευάστηκε το 1998, αλλά παρέμεινε ημιτελές. Το 2014 ξεκίνησαν εργασίες ολικής αποκατάστασής και το 2022 το καταφύγιο άνοιξε τις πύλες του. Είναι δυναμικότητας 40 ατόμων (διατροφή και ύπνος) αλλά εξυπηρετεί μέχρι 50 άτομα αν είναι αναγκαίο. Διαθέτει καθιστικό, τραπεζαρία και οργανωμένη, κουζίνα που παρέχει ροφήματα και γεύματα. Στον περιβάλλοντα χώρος μπορούν να στηθούν σκηνές, κατόπιν συνεννόησης

Καταφύγιο – Κορυφή Καταφίδι

Την επόμενη μέρα, ακολουθούμε τον δασικό δρόμο που ξεκινά πίσω από στο καταφύγιο και ανεβαίνει με νοτιοανατολική κατεύθυνση μέσα σε μία ομαλή κοιλάδα, η οποία μετά από περίπου 1 ώρα καταλήγει σε στάνη, γύρω από την οποία ορθώνονται οι ψηλές κορυφές.

Οι φουρκέτες του δασικού δρόμου για την κορυφογραμμή – Το διάσελο από το Καταφίδι – Στην κορυφή

Με στόχο το διάσελο ανάμεσα στο Καταφίδι (2.393 μ.) και στην κατά 1 μ. χαμηλότερη κορυφή στα βόρεια (2.392 μ.), η ανηφόρα γίνεται σκληρή και επίπονη. Με συνεχείς στροφές ο δασικός δρόμος κερδίζει ύψος, τραβερσάρει αριστερά και ξανά με στροφές καταφέρνει να φτάσνει στο διάσελο (2.200 μ.). Από εδώ η θέα είναι απίστευτη. Τα περήφανα Άγραφα απλώνονται σαν βράχινη θάλασσα μπροστά μας, με την Κακαρδίτσα στα Βόρεια και τον Νομό Ιωαννίνων ως το βάθος του ορίζοντα. Ανατολικά βλέπουμε τα οροπέδια της Κωστηλάτας, το ρέμα της Άσπρης Γκούρας, και τα Θεοδώριανα. Από τη στάνη μέχρι το διάσελο, χρειαστήκαμε περίπου 1:30 – 2:00 ώρες σκληρό ανέβασμα.

Μπροστά μας υψώνεται το Καταφίδι. Ξεκινάμε για την τελική κόντρα, βαδίζοντας πάνω στην κορυφογραμμή και σε 30 λεπτά βρισκόμαστε στην κορυφή των Τζουμέρκων, απολαμβάνοντας τη θέα, μετά τη μεγάλη προσπάθεια. Η επιστροφή μας γίνεται από τον ίδιο δρόμο, με προσοχή και σύνεση.

Εναλλακτικά, μπορεί να γίνει και διάσχιση, με κατάληξη τα Θεοδώριανα. Αν το αποφασίσουμε, αυτονόητο είναι ότι θα πρέπει να ανεβάσουμε σακίδια μέχρι το διάσελο και μετά την κορυφή να πέσουμε ανατολικά προς τα Θεοδώριανα, πιθανότατα με μία ακόμα διανυκτέρευση ενδιάμεσα.

Επισήμανση : Για χάρτες της περιοχής απευθύνεστε μόνο στα εξειδικευμένα καταστήματα. Σε κάθε περίπτωση ενημερωθείτε για τον τόπο και τις συνθήκες από τους Προσκόπους της Βορειοδυτικής Ελλάδας, τους τοπικούς Ορειβατικούς Συλλόγους, τα καταφύγια, την Τοπική Αυτοδιοίκηση κλπ.