Τζουμέρκα : Μελισσουργοί – Καταφύγιο Μελισσουργών – Καταρράκτης Κεφαλόβρυσο – Καταφύγιο Πραμάντων – Πράμαντα

Αφετηρία	Καταφύγιο Μελισσουργών	Το καταφύγιο απέχει 1,5 χλμ. από το χωριό των Μελισσουργών. Υψόμετρο 1.023 μ. Οι Μελισσουργοί είναι χωριό του νομού Άρτας, 72 χλμ. από την πόλη της Άρτας.
Κατάληξη	Πράμαντα	Χωριό του νομού Ιωαννίων, 58,5 χλμ. από τα Ιωάννινα και 66 χλμ. από την Άρτα. Υψόμετρο 784 μ.
Διάρκεια Διαδρομής	2:30 ώρες	Χωρίς τις στάσεις και την παράκαμψη στο Κεφαλόβρυσο
Τύπος Διαδρομής	Χωματόδρομος – Μονοπάτι
Σήμανση	Καλή	Πορτοκαλί σημάδια σε δέντρα και πέτρες και πινακίδες στις διασταυρώσεις
Νερό	Ναι	Στα καταφύγια, στον καταρράκτη Κεφαλόβρυσο και στις βρύσες Κερασσιά, Μαρκόπουλο και Σκάλα
Δυσκολία		Βατή διαδρομή χωρίς μεγάλες υψομετρικές διαφορές

Η θρυλική κορυφή Στρογγούλα των Βόρειων Τζουμέρκων

Τα Βόρεια Τζουμέρκα στέκουν περήφανα ανάμεσα σε απογυμνωμένα βράχια με ψηλές κορφές και βαθιές χαράδρες. Μοναστήρια, γεφύρια, βρύσες και κτήρια σμιλεμένα στην πέτρα, δημιουργούν ένα θέαμα που μένει αξέχαστο στον επισκέπτη. Η αρχιτεκτονικές του τοπίου και των κατασκευών βρίσκονται σε απόλυτη σχέση και αρμονία μεταξύ τους, ενώ συνδέονται άρρηκτα με την παράδοση και το ένδοξο παρελθόν της περιοχής.

Πεζοπορία αναμεσα στα καταφύγια Πραμάντων και Μελισσουργών (πορτοκαλί σήμανση)

Φωλιασμένα στην καρδιά της οροσειράς των Βόρειων Τζουμέρκων, τα Πράμαντα και οι Μελισσουργοί είναι δύο χωριά που απέχουν 6 χλμ. μεταξύ τους και συναγωνίζονται το ένα το άλλο σε φυσική ομορφιά και εκπληκτικά τοπία. Μια πανέμορφη πεζοπορική διαδρομή ενώνει τα δύο χωριά και τα ομώνυμα ορειβατικά καταφύγια, κινούμενη κυρίως μέσα σε δάσος και κάτω από εντυπωσιακές κορυφές και επιβλητικούς ορεινούς όγκους.

Οι Μελισσουργοί Άρτας

Οι Μελισσουργοί

Οι Μελισσουργοί είναι χωριό του νομού Άρτας χτισμένο σε υψόμετρο 900 μ. στις πλαγιές των Τζουμέρκων. Είναι το βορειότερο χωριό του νομού και απέχει 72 χλμ. από την πόλη της Άρτας. Γύρω από το χωριό υπάρχουν πολλές πηγές με εξαιρετικής ποιότητας νερά. Στην πλατεία δεσπόζει το μεγάλο πλατάνι και βρύσες με τρεχούμενο νερό.

Πληροφορίες : Οι Μελισσουργοί είναι ένα από τα παλαιότερα χωριά των Τζουμέρκων. Μνημονεύεται ως μεγαλοχώρι από το 1272 μ.Χ., ενώ στην κοιλάδα των Μελισσουργών προϋπήρχαν αρχαίοι οικισμοί. Η ονομασία Μελισσουργοί έχει να κάνει με την εργατικότητα των κατοίκων, οι οποίοι μέσα σε σκληρές συνθήκες έπρεπε να βάλουν το μυαλό τους να δουλέψει, όπως η μέλισσα που είναι υπόδειγμα εργατικότητας και απομυζά από κάθε άνθος το νέκταρ για να βγάλει το μέλι.

Το ορειβατικο καταφύγιο των Μελισσουργών

Καταφύγιο Μελισσουργών

Το καταφύγιο των Μελισσουργών είναι χτισμένο δυτικά και πάνω από τον ομώνυμο οικισμό, σε υψόμετρο 1.023 μ. και σε απόσταση περίπου 1,5 χλμ. από το χωριό. Μπορούμε να φτάσουμε εύκολα ως εδώ από την επαρχιακή οδό Πραμάντων – Μελισσουργών, ακολουθώντας τον ανηφορικό δρόμο στη διασταύρωση του κοιμητηρίου, ο οποίος στα τελευταία μέτρα γίνεται χωματόδρομος.

Ο φιλόξενος περιβάλλων χώρος του καταφυγίου των Μελισσουργών

Το καταφύγιο των Μελισσουργών λειτουργεί όλο το χρόνο. Αποτελείται από 5 δωμάτια των 5 ατόμων με θέρμανση και μπάνιο, καθώς επίσης σαλέ και κουζίνα που μαγειρεύει καθημερινά. Γύρω από το καταφύγιο υπάρχει διαμορφωμένος χώρος για κατασκήνωση.

Από το καταφύγιο μπορεί κανείς να ακολουθήσει τα σηματοδοτημένα μονοπάτια που οδηγούν στις κορυφές των Τζουμέρκων και της Κακαρδίτσας, αλλά και σε πολλές άλλες πιο σύντομες και βατές διαδρομές. Η περιοχή είναι κατάφυτη από έλατα και κέδρους, την παράσταση ωστόσο κλέβουν οι γύρω επιβλητικές κορυφές και οι καταρράκτες.

Σήμανση στη διαδρομή για το Κεφαλόβρυσο – Το χαρακτηριστικό τοτέμ στην αρχή του μονοπατιού στο καταφύγιο των Μελισσουργών – Πλησιάζοντας στον καταρράκτη

Καταφύγιο Μελισσουργών –  Καταρράκτης Κεφαλόβρυσο

Το μονοπάτι για τον περίφημο καταρράκτη Κεφαλόβρυσο ξεκινά από την βορειοδυτική πλευρά του καταφυγίου και ανηφορίζει με κατεύθυνση δυτική – νοτιοδυτική, μέσα σε πυκνό ελατόδασος. Η σήμανση είναι καλή, με πορτοκαλί σημάδια στα δένδρα. Μετά από περίπου 20 λεπτά, βγαίνουμε από το δασωμένο μέρος και συναντάμε μικρή ρεματιά, στην οποία κυλούν τα νερά του καταρράκτη.

Η πινακίδα για τη σπηλιά του Κατσαντώνη

Ανεβαίνοντας παράλληλα με το ρέμα, στα δεξιά μας συναντάμε πινακίδα για διασταύρωση που οδηγεί στη Σπηλιά Κατσαντώνη. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, στη σπηλιά αυτή έβρισκε καταφύγιο ο θρυλικός κλέφτης με τα παλικάρια του, όταν τους κυνηγούσαν οι Τούρκοι

Πληροφορίες : Ο Αντώνης Κατσαντώνης (1775 – 1808) ήταν ήρωας της προεπαναστατικής Ελλάδας. Έζησε και έδρασε στα τέλη του 18ου και στην αρχή του 19ου αιώνα, στις περιοχές των Αγράφων, του Βάλτου και του Ξηροποτάμου Αιτωλοακαρνανίας. Υπήρξε πολέμαρχος των Ελλήνων κλεφταρματολών, πρόδρομος και εθνομάρτυρας του 1821. Τον Αύγουστο του 1807, συνελήφθη με δόλιο τρόπο, κατ’ εντολή του Αλή Πασά, και οδηγήθηκε στα Ιωάννινα. Εκτελέστηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 1808, μετά από φρικτά βασανιστήρια.

Πινακίδα για το καταφύγιο των Πραμάντων – Ανεβαίνοντας τη ρεματιά προς τον καταρράκτη Κεφαλόβρυσο

Συνεχίζουμε για λίγο ακόμα στη ρεματιά, ώσπου συναντάμε πινακίδα, που μας κατευθύνει δεξιά προς το καταφύγιο Πραμάντων. Προτού στρίψουμε, αξίζει να κάνουμε μία παράκαμψη και να ανέβουμε την  υψομετρική διαφορά που μας χωρίζει από τη βάση του καταρράκτη. Υπάρχει σηματοδότηση στις πέτρες, αν και αρκεί απλά να ακολουθήσουμε τα νερά.

Ο διπλός καταρράκτης Κεφαλόβρυσο

Ο εντυπωσιακός διπλός καταρράκτης Κεφαλόβρυσο έχει ύψος 350 μ. και είναι ο ψηλότερος στην Ελλάδα. Οι δύο καταρράκτες διατρέχουν ορμητικά τις δυτικές ορθοπλαγιές της Στρογγούλας και πέφτουν από τα απότομα κάθετα βράχια, με τον έναν να μην παγώνει ποτέ, γι αυτό και οι ντόπιοι τον ονομάζουν «νερουλά». Ο δεύτερος είναι πιο επιφανειακός, τα νερά του προέρχονται κυρίως από το λιώσιμο των πάγων, ενώ κατά την διάρκεια του καλοκαιριού στεγνώνει εντελώς.

Περνώντας απέναντι στην κοίτη – Το μονοπάτι από το Κεφαλόβρυσο προς το καταφύγιο Πραμάντων

Καταρράκτης Κεφαλόβρυσο – Καταφύγιο Πραμάντων

Κατεβαίνουμε ξανά στη διασταύρωση για το καταφύγιο. Γεμίζουμε τα παγούρια μας με καθαρό νερό και διασχίζουμε τη ρεματιά στα δεξιά μας. Κινούμαστε με βόρεια κατεύθυνση, ανηφορίζοντας στην πλαγιά. Ακολουθούμε τη σήμανση μέσα στο πυκνό ελατόδάσος και σε λίγο φτάνουμε στο  καταφύγιο των Πραμάντων. Από το καταφύγιο των Μελισσουργών μέχρι εδώ χρειαστήκαμε περίπου 1:15 πεζοπορία, χωρίς τημ παράκαμψη στο Κεφαλόβρυσο. Στο καταφύγιο μπορούμε να κάνουμε μία στάση για ξεκούραση και ανασύνταξη.

Το ορειβατικό καταφύγιο Πραμάντων – Ο περιβάλλων χώρος – Η πινακίδα για τη Στρογγούλα

Καταφύγιο Πραμάντων

Το  καταφύγιο των Πραμάντων είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.250 μ. στο οροπέδιο Ίσιωμα στους βορειοδυτικούς πρόποδες της κορυφής Στρογγούλα, με πανοραμική θέα στον όγκο της Κακαρδίτσας, στα βόρεια Τζουμέρκα και στους γύρω οικισμούς. Διαθέτει 26 κλίνες, οργανωμένη κουζίνα, τραπεζαρία, καθιστικό και τζάκι και λειτουργεί όλο το χρόνο. Από εδώ ξεκινά το μονοπάτι για την ανάβαση στην επιβλητική Στρογγούλα.

Η πηγή Κερασιά και ο μικρός χώρος αναψυχής

Καταφύγιο Πραμάντων – Πράμαντα

Από το καταφύγιο των Πραμάντων ακολουθούμε τον χωματόδρομο που κατηφορίζει ήπια προς τα δυτικά – βορειοδυτικά. Μετά από περίπου 15 λεπτά και λίγο πριν τη μεγάλη δεξιά φουρκέτα που οδηγεί στο μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής, συναντάμε στα αριστερά διασταύρωση για την πηγή Κερασιά, την οποία και ακολουθούμε με κατεύθυνση δυτική – νοτιοδυτική. Μετά από περίπου 800 μ., βρισκόμαστε στην πηγή, όπου υπάρχει νερό και χώρος αναψυχής.

Δάσος με ψηλά έλατα – Η πέτρινη βρύση Μαρκόπουλο – Ανάμεσα στη Σκάλα και την Κερασιά

Από την Κερασιά, μπαίνουμε στο μονοπάτι που κατεβαίνει με συνεχείς ελιγμούς την εξαιρετικής ομορφιάς δασωμένη πλαγιά, με τα ψηλόκορμα δέντρα. Σε περίπου 20 λεπτά φτάνουμε στην πέτρινη βρύση Μαρκόπουλο, τη δεύτερη από τις τρεις βρύσες που θα συναντήσουμε στη διαδρομή μας από το καταφύγιο μέχρι τα Πράμαντα.

Οι πέρινες κρήνες της Σκάλας – Ο χώρος αναψυχής – Το φροντισμένο μονοπάτι μέχρι τα Πράμαντα

Συνεχίζουμε την κάθοδο με κατεύθυνση βορινή, έχοντας το ρέμα στα αριστερά μας. Η κλίση έχει γίνει πιο ήπια και μετά από ακόμα 20 λεπτά, το μονοπάτι γίνεται στρωμένο και φροντισμένο. Βρισκόμαστε στην τοποθεσία Σκάλα, με τις πέτρινες κρήνες και τα δροσερά νερά, μέσα σε ένα καταπληκτικό τοπίο. Στη Σκάλα υπάρχει χώρος αναψυχής.

Μετά τη Σκάλα, το μονοπάτι κατεβαίνει με συνεχείς ελιγμούς, περνά απέναντι και καταλήγει στα πρώτα σπίτια και στο πάρκινγκ των Πραμάντων, ολοκληρώνοντας με τον τρόπο αυτό μία σχετικά βατή διαδρομή, που συνδέεει δύο από τα χαρακτηριστικότερα χωριά των Βόρειων Τζουμέρκων και τα ορειβατικά τους καταφύγια.

Τα Πράμαντα κάτω από την επιβλητική Στρογγούλα

Τα Πράμαντα

Τα Πράμαντα ανήκουν στο  νομό Ιωαννίνων. Το χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 784 μ., στις βόρειες υπώρειες των Τζουμέρκων, κάτω ακριβώς από την ξακουστή κορυφή της Στρογγούλας. Είναι το μεγαλύτερο από τα τριγύρω χωριά, έδρα του δήμου και κεφαλοχώρι. Απέχει 58,5 χλμ. από τα Ιωάννινα και 66 χλμ. από την Άρτα Το κέντρο του χωριού είναι η πλακόστρωτη πλατεία με τον υπεραινώβιο πλάτανο και την περίφημη «βρύση του Αράπη», μία από τις ωραιότερες της Ηπείρου, καθώς και η και η κεντρική εκκλησία του χωριού, η Αγία Παρασκευή. Το χωριό φημίζεται για τις παραδοσιακές ηπειρώτικες πίτες και γλυκά.

Επισήμανση : Για χάρτες της περιοχής απευθύνεστε μόνο στα εξειδικευμένα καταστήματα. Σε κάθε περίπτωση ενημερωθείτε για τον τόπο και τις συνθήκες από τους Προσκόπους της Βορειοδυτικής Ελλάδας, τους τοπικούς Ορειβατικούς Συλλόγους, τα καταφύγια, την Τοπική Αυτοδιοίκηση κλπ.