Καλάβρυτα : [ Μονή Μεγάλου Σπηλαίου ] – Ζαχλωρού – Φαράγγι Βουραϊκού – Διακοφτό

Αφετηρία	Σιδ. Σταθμός Ζαχλωρούς	10 χλμ. από τα Καλάβρυτα
Κατάληξη	Διακοφτό	Κωμόπολη της Πελοποννήσου (161 χλμ. από Αθήνα, 54 χλμ. από Πάτρα, 15 χμ. από Αίγιο)
Διάρκεια Διαδρομής	4:00 – 4:30 ώρες	Μέγα Σπήλαιο Ζαχλωρού – 0:30′ / Ζαχλωρού – Διακοφτό 3:30 – 4:00 ώρες
Τύπος Διαδρομής	Μονοπάτι – Σιδηροδρομική Γραμμή
Σήμανση	Καλή αν και όχι απαραίτητη	Σημάδια μονοπατιού Ε4
Νερό	Ναί	Στη Ζαχλωρού – Στο Διακοφτό
Δυσκολία		Εύκολη διαδρομή χωρίς τεχνικές δυσκολίες. Ιδιαίτερη προσοχή στη διάβαση γεφυρών και στις συναντήσεις με τον οδοντωτό σιδηρόδρομο

Το φαράγγι του Βουραϊκού αποτελεί ένα από τα ωραιότερα φαράγγια της Ελλάδας συνδυάζοντας την υψηλή αισθητική με την οικολογικό πλούτο τόσο της χλωρίδας, όσο και της πανίδας του. Η διάσχιση του φαραγγιού προσφέρει ξεχωριστές συγκινήσεις και αποτελεί μία εξαιρετική επιλογή για περπάτημα σε ένα εξαιρετικό πεδίο.

Το Φαράγγι του Βουραϊκού βρίσκεται στην Αχαΐα ,13 χλμ. βορειοανατολικά των Καλαβρύτων. Μαζί με τον ορεινό όγκο του Χελμού (Αροάνια Όρη) αποτελούν μια ενιαία προστατευόμενη περιοχή που από το 2009 χαρακτηρίζεται ως Εθνικό Πάρκο της Ελλάδας. Το φαράγγι έχει μήκος περίπου 20 χλμ. και διαρρέεται από τον Βουραϊκό ποταμό στον οποίο και οφείλει το όνομά του. Η χλωρίδα του φαραγγιού του Βουραϊκού ποταμού κρίνεται ως εξέχουσα σημαντική, γεγονός που επιβεβαιώνεται από την καταγραφή αρκετών ενδημικών ειδών με ιδιαίτερη επιστημονική αξία, σπάνια και προστατευμένα, όπως η καμπανούλα των βράχων (Campanula Rupestris), ο άγριος στάχυς (Stachys Parolinii), η αουρίνια του Μωριά (Aurinia Moreana) κ.ά. Αξιομνημόνευτη είναι και πανίδα της περιοχής που βρίσκει καταφύγιο στους απότομους δασωμένους ορεινούς όγκους που περιβάλλουν το φαράγγι.

Πληροφορίες : Τo 1889, μέσα στο φαράγγι και πλάι στο Βουραϊκό ποταμό, ξεκίνησε να κατασκευάζεται από την Κυβέρνηση Χαρίλαου Τρικούπη ο μοναδικός στην Ελλάδα οδοντωτός σιδηρόδρομος. Η κατασκευή του οδοντωτού σιδηρόδρομου ολοκληρώθηκε επί Κυβερνήσεως Δηλιγιάννη το 1896 και εγκαινιάστηκε στις 10 Μαρτίου 1896. Συνδέει το Διακοπτό με τα Καλάβρυτα και το συνολικό μήκος του ανέρχεται σε 22 χιλιόμετρα. Κάθε χρόνο, τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου, διοργανώνεται από το «Σύλλογο Ορειβασίας και Χιονοδρομίας Καλαβρύτων» το λεγόμενο «Πανελλήνιο Πέρασμα» του φαραγγιού με τη συμμετοχή εκατοντάδων ορειβατών και πεζοπόρων.

Το φαράγγι του Βουραϊκού και στο βάθος ο Χελμός – Ο οδοντωτός σιδηρόδρομος Διακοφτού – Καλαβρύτων. Στο κέντρο της γραμμής η χαρακτηριστική οδόντωση

Αφετηρία διαδρομής

Η διάσχιση του φαραγγιού μπορεί να ξεκινήσει από τα Καλάβρυτα. Ωστόσο το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της διαδρομής βρίσκεται περίπου στο μέσον του φαραγγιού. Έτσι δεν είναι λίγοι εκείνοι που προτιμούν να ξεκινήσουν την κατάβαση από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό Ζαχλωρούς. Εναλλακτικό σημείο εκκίνησης αποτελεί η ιστορική Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, 10 χλμ. βορειανατολικά των Καλαβρύτων, στο δρόμο που ενώνει το Διακοφτό με τα Καλάβρυτα.

Στα Καλάβρυτα αξίζει να επισκεφθούμε το παρακείμενο ισυορικό μοναστήρι της Αγίας Λαύρας και το μνημείο των εκτελεσθέντων της 13ης Δεκεμβρίου 1943 από τυος Ναζί, στο λόφο στα νότια του χωριού.

Πληροφορίες : Τα Καλάβρυτα είναι ορεινή κωμόπολη της Αχαΐας, χτισμένη στους πρόποδες του Χελμού, σε υψόμετρο 735 μ. Η περιοχή των Καλαβρύτων συμμετείχε τόσο στα Ορλωφικά του 1770, όσο και στον Αγώνα του 1821. Στο κοντινό μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, κηρύχτηκε η επανάσταση κατά των Τούρκων από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό και τους οπλαρχηγούς της περιοχής, κατά τη διάρκεια της οποίας τα Καλάβρυτα πυρπολήθηκαν δύο φορές από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ, το 1826 και το 1827. Στον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τα Καλάβρυτα υπήρξαν μία από τις περιοχές της Ελλάδας που βίωσαν κατά τον σκληρότερο τρόπο τη βαρβαρότητα των στρατευμάτων Κατοχής. Στις 13 Δεκεμβρίου του 1943, οι κατακτητές Γερμανοί εκτέλεσαν σχεδόν όλον τον ανδρικό πληθυσμό από 12 ετών και πάνω και έκαψαν ολοσχερώς την πόλη. Για το λόγο αυτό, τα Καλάβρυτα είναι χαρακτηρισμένα ως μαρτυρικός οικισμός.

Η ιστορική Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου – Ο σιδ. Σταθμός στη Ζαχλωρού

Το μονοπάτι από το Μέγα Σπήλαιο προς τη Ζαχλωρού ξεκινά από τον ασφαλτόδρομο ακριβώς απέναντι από την είσοδο της Μονής, όπου υπάρχει και σχετική μεταλλική πινακίδα που μας πληροφορεί ότι η διαδρομή είναι διάρκειας 20 λεπτών. Το πρώτο μέρος του μονοπατιού μοιάζει με δασικό δρόμο και κινείται αρχικά απότομα στην πλαγιά, με την κλίση να γίνεται πιο ομαλή καθώς πλησιάζουμε στη Ζαχλωρού.

Πληροφορίες : Το Μέγα Σπήλαιο είναι ιστορικό μοναστήρι των Καλαβρύτων και ένα από τα σπουδαιότερα της Ορθοδοξίας. Η Μονή είναι κτισμένη στο άνοιγμα ενός μεγάλου φυσικού σπηλαίου της οροσειράς του Χελμού, πάνω από την χαράδρα του Βουραϊκού, σε υψόμετρο περίπου 900 μ. Κτίστηκε το 362 μ.Χ. από τους Θεσσαλονικείς αδερφούς μοναχούς, Συμεών και Θεόδωρο. Στην Επανάσταση του 1821, αποτέλεσε φάρο της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού και κέντρο αντίστασης κατά των κατακτητών και παρότι δέχτηκε πολλές επιθέσεις, ποτέ δεν κατακτήθηκε. Στους νεότερους χρόνους καταστράφηκε από πυρκαγιά και ανοικοδομήθηκε το 1937. Τον Δεκέμβριο του 1943 τα Ναζιστικά στρατεύματα λεηλάτησαν το μοναστήρι και εκτέλεσαν 16 άτομα, επισκέπτες και μοναχούς. Ακόμη 9 μοναχοί εκτελέστηκαν στη θέση «Ψηλός Σταυρός». Τα εναπομείναντα κελιά από την πυρκαγιά του 1934, πυρπολήθηκαν. Μετά τον πόλεμο ανεγέρθηκαν νέα κτίρια.

Η είσοδος του μονοπατιού προς Ζαχλωρού – Το μονοπάτι – Η Ζαχλωρού από το μονοπάτι

Η πορεία ξεκινά από τον Σιδηδρομικό Σταθμό της Ζαχλωρούς. Με βόρεια κατεύθυνση, ακολουθούμε τις γραμμές του οδοντωτού. Λίγο πιο κάτω συναντάμε την τελευταία – ερχόμενοι από Διακοφτό – οδόντωση της γραμμής. Περνώντας από μεταλλικές γέφυρες πάνω από τον Βουραϊκό,  μετά από περίπου 2 χλμ., προσεγγίζουμε τις περίφημες “Πόρτες“, που είναι το πιο στενό και εξαιρετικά εντυπωσιακό σημείο του φαραγγιού. Περνάμε, με ιδιαίτερη προσοχή, τη μεταλλική γέφυρα και συνεχίζουμε την πορεία μας μέσα στο φαράγγι, δίπλα στο ποτάμι. Η διαδρομή δεν έχει τεχνικές δυσκολίες και έτσι έχουμε τη δυνατότητα να θαυμάσουμε το μοναδικό τοπίο του φαραγγιού.

Η πορεία μας συνεχίζεται πότε πάνω στη σιδηροδρομική γραμμή και πότε στο πλάι της, μέσα από τοπία ιδιαίτερης ομορφιάς και αισθητικής. Κατά μήκος της διαδρομής θα συναντήσουμε και τους σταθμούς του τρένου στην Κερπινή, την Τριγγία και τα Νιάματα, όμορφα δείγματα βιομηχανικού σχεδιασμού των αρχών του 20ου αιώνα.

Πλησιάζοντας στο Διακοφτό οι πλαγιές απομακρύνονται και θα περπατήσουμε τα τελευταία 4 χλμ. ανάμεσα στους πλούσιου οπορώνες και τα ελαιοχώραφα που περιβάλλουν την όμορφη κωμόπολη της Πελοποννήσου.

Σημεία προσοχής : Η κατάβαση του φαραγγιού παρουσιάζει ιδιαιτερότητες. Διαβάζουμε με προσοχή τις παρακάτω συμβουλές.

• Σχεδιάζουμε την πορεία μας λαμβάνοντας υπόψιν τα δρομολόγια του τρένου. Σε κάθε περίπτωση ενημερώνουμε τον σταθμό Καλαβρύτων και Διακοφτού για την πορεία μας, ώστε οι μηχανοδηγοί να γνωρίζουν ότι κινούνται άτομα πάνω στη γραμμή.
• Ο οδοντωτός κινείται, γενικά, με μικρή ταχύτητα και οι μηχανοδηγοί ειδοποιούν με σφυρίγματα για την κίνηση του τρένου, ειδικά σε “τυφλά” σημεία της γραμμής. Περπατάμε με προσοχή έχοντας μάτια και αυτιά ανοιχτά.
• Περνάμε τις μεταλλικές γέφυρες και τα τούνελ με μεγάλη προσοχή και ένας – ένας.
• Αν ο καιρός δεν είναι καλός δεν μπαίνουμε στο φαράγγι.

Η διάσχιση του φαραγγιού του Βουραϊκού είναι από μόνη της μία εξαιρετική εμπειρία, η οποία μπορεί να συνδυαστεί με την ευρύτερη περιοχή των Καλαβρύτων και του Χελμού. Η μαρτυρική πόλη των Καλαβρύτων, η Αγία Λαύρα, το Μέγα Σπήλαιο και ο επιβλητικός Χελμός με το χιονοδρομικό του κέντρο, μπορούν να αποτελέσουν εξαιρετικές ευκαιρίες για επι μέρους δραστηριότητες.

Επισήμανση : Για χάρτες της περιοχής απευθύνεστε μόνο στα εξειδικευμένα καταστήματα. Σε κάθε περίπτωση ενημερωθείτε για τον τόπο και τις συνθήκες από τους Προσκόπους της Δυτικής Πελοποννήσου, τους τοπικούς Ορειβατικούς Συλλόγους, τα καταφύγια, την Τοπική Αυτοδιοίκηση κλπ.